Franciszek Mirecki – ochrz. 30 marca 1791 w Krakowie – zm. 29 maja 1862 w Krakowie

Franciszek Mirecki (1791-1862)   –  Kalendarium życia

1791  –   Przyszedł na świat w Krakowie w rodzinie Franciszka Mireckiego, organisty mariackiego i pochodzącej z rodziny krakowskich muzyków  -Teresy Gorączkiewicz.  Dokładna data urodzin nie jest znana. Na chrzcie, który odbył się w kościele Panny Maryi  w dniu 30 marca otrzymał imiona Franciszek Paweł Wincenty Ferreriusz.

1795   –   Franciszek rozpoczął naukę gry na fortepianie pod kierunkiem swojego ojca.

1800   –   wystąpił publicznie po raz pierwszy jako pianista.

1803   –   został uczniem Szkoły Departamentowej Krakowskiej (obecnie I Liceum  Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego).

1806 –     po tragicznej śmierci ojca został organistą w kościele Panny Maryi w Krakowie.

ok. 1807 – poznał Jacka Idziego Przybylskiego i Ambrożego Grabowskiego, którzy wywarli ogromny wpływ na jego dalsze życie.

1810 – 1814   –  studiował na Wydziale Filozoficznym  Akademii Krakowskiej, słuchał wykładów m.in. z : filozofii, literatury greckiej, matematyki, logiki, chemii, botaniki, zoologii. Studiując pracował w Szkole Departamentowej Krakowskiej jako profesor języka i literatury francuskiej, języka i literatury greckiej, a także śpiewu.            

1814    –  wyjechał do Wiednia, gdzie został bibliotekarzem i sekretarzem Józefa Maksymiliana Ossolińskiego. Równocześnie podjął naukę gry i kompozycji u Johanna Nepomuka Hummla. Korzystał też z rad Ignacego Moschelesa, Antonia Salieriego, Johanna Petera Pixisa. W kwietniu 1816 r. spotkał się z Ludwigiem van Beethovenem, któremu przekazał 2 pieśni Oj, upiłem się w karczmie i Poszła baba po popiół – Beethoven zamieścił je w zbiorze Chants de divers nations (Edynburg 1816).

1817 –       przyjechał do Wenecji (nauka instrumentacji, poznawanie włoskiej opery). W tym samym roku wyjechał do Mediolanu.Tu zaprzyjaźnił się z G.Ricordim, swoim późniejszym wydawcą.

1817/1818 – wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował  studia w zakresie kompozycj Luigiego Cherubiniego. Wydawca paryski  Rafaelle Carli zlecił mu opracowanie 50 Psalmów Benedetta Marcellego, a także  Duetów wokalnych  Francesca  Durantego i Madrygałów Giovanniego .Clariego. Opracowania te przyniosły Mireckiemu europejską sławę. Nad Sekwaną  przystąpił do komponowania oper: Cyganie, Pułaski i Piast. Opera Cygani (libretto Franciszek Kniaźnin)została wystawiona w Operze Narodowej w Warszawie 23 maja 1822 roku.

1822   –   w listopadzie powrócił do Mediolanu, gdzie przebywał do 1823 roku i napisał cztery balety: Il Castello di Kenilworth, Baccanali aboliti, Ottavio i Essex . Wszystkie balety zostały wystawione  w Mediolanie w La Scali  w 1823 roku.

         
1824  –     objął stanowisko dyrygenta opery Carlo Felice w Genui. Tu wystawiono jego operę Evandro in Pergamo, która odniosła wielki sukces (26 przedstawień). Następnie został zaproszony do Rzymu i Neapolu, gdzie wystawiał dwa balety skomponowane dla La Scali. W Mediolanie poznał odbywającą tournee po Europie Marię Szymanowską.

 
1825    –  w Mediolanie  w wydawnictwie Ricordiego ukazał się traktat o instrumentacji Trattato Intorno agli Instrumenti ed  all΄Instrumentazione Composte da Francesco Mirecki, pierwszy w języku włoskim, jeden z pierwszych w Europie.

1825-1826 –  przebywal w Lizbonie, gdzie był dyrygentem Opery Królewskiej. Tu miała prapremierę  kolejna  opera  Mireckiego  I due forzati  (1826 r.). Rozpoczął pracę nad operą  Adriano in Siria (libretto według Pietro Metastasia).

1826   –     po powrocie do Genui został ponownie dyrygentem Teatru Carlo Felice.  Otworzył szkołę śpiewu i fortepianu. W Genui mieszkał 12 lat.         

1831 –     poznał Adama Mickiewicza, któremu  zaproponował napisanie libretta do obmyślanej przez siebie opery Legionista. Niestety, do współpracy z  wieszczem nie doszło.

1838   –   powrócił do Krakowa i w swoim mieszkaniu Na Piasku Nr 95 (obecnie ul. Karmelicka 15), założył pierwszą w tym mieście prywatną Szkołę Śpiewu Dramatycznego.

1839 –    8 grudnia w amfiteatrze Collegium Nowodworskiego odbył się pierwszy koncert uczniów Mireckiego. W koncercie wokalnym i instrumentalnym wzięło udział 130 wykonawców.       

1841 –      Szkoła Śpiewu Dramatycznego została przekształcona w Szkołę i Bursę Muzyczną, która weszła w skład  Instytutu Technicznego, tym samym stała się pierwszą publiczną szkołą muzyczną w Krakowie. Franciszek Mirecki został mianowany jej dyrektorem.

1844  –     w Mediolanie w  La Scali wystawiono operę Franciszka Mireckiego Cornelio Bentivoglio. Franciszek Mirecki był pierwszym kompozytorem polskim, którego opera została wystawiona na tej scenie.

1844-1846 – był dyrektorem artystycznym w reaktywowanej przez Hilarego Meciszewskiego operze krakowskiej.

1845  –     reorganizacja szkoły spowodowana powstaniem opery krakowskiej. Opracowano nowy statut. W Krakowie odbyła się prapremiera opery komicznej  Nocleg w Apeninach

1848 –      został mianowany członkiem Towarzystwa Naukowego w Krakowie

1855  –    Symfonia c-moll  Franciszka Mireckiego została nagrodzona w Mannheim. Według Macieja Negreya symfonia ta jest jedną z najlepszych polskich symfonii XIX wieku.

1858  –   został członkiem honorowym Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie.

1860 –    wydał anonimowo w Pradze broszurę „Pogląd na muzykę“ , w której określił swój stosunek do polskiej muzyki ludowej i jej artystycznych opracowań. Broszura ta w zasadniczy sposób wpłynęła na ocenę dorobku kompozytorskiego Franciszka Mireckiego.

1862  –     zmarł 29 maja  1862 roku w Krakowie , został pochowany na cmentarzu Rakowickim.
              

 Franciszkek Mirecki Pozostawił po sobie bogaty dorobek kompozytorski : opery, utwory kameralne,
 fortepianowe  (sonaty, wariacje, polonezy, fantazje, krakowiaki), symfonie, msze, offertoria, pieśni, balety.

 Barbara Chmara-Żaczkiewicz uważa, że : Sukcesy jego oper we Włoszech, uznanie, jakim cieszył się jego traktat o instrumentacji,(….), a także liczne zagraniczne wydania jego utworów, pozwalają widzieć w Franciszku Mireckim – obok Feliksa Janiewicza, a przed Chopinem – pierwszego kompozytora polskiego , który zyskał uznanie za granicą .

Karol Estreicher nazywał Mireckiego mężem niezmordowanej pracy i najuczeńszym z muzyków, jakich kiedykolwiek Polska wydała.

Był także uznanym i cenionym pedagogiem. Jego genueńskimi uczniami byli między innymi: Massimiliano Qullici, Adolfo Pescio, Giuseppe Novella, Francesco Degola, a także Michele Risso. Uczniowie krakowscy to m.in.: Helena Modrzejewska, Teodora Giebułtowska (żona Jana Matejki), Honorata Majeranowska i Józefa Bełcikowska. A także Jan Stysiński, Adolf Haganowski, Józef Friedlein (późniejszy prezydent Krakowa  i Wiktoryn Ciechanowski (potem został inżynierem kolejnictwa). Ponadto: Władysław Żeleński, Ignacy Krzyżanowski, Władysław Emil Śmietański  oraz synowie Stanisław i Kazimierz Mireccy.

 Założona przez Franciszka Mireckiego Szkoła i Bursa Muzyczna została zlikwidowana  w 1873 roku. Następnie powstało Towarzystwo Muzyczne (1876), które staraniem Władysława Żeleńskiego zostało przekształcone w Konserwatorium Muzyczne (1888). Po  II wojnie wiatowej na bazie konserwatorium powstała Wyższa Szkoła Muzyczna, obecnie Akademia Muzyczna  im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie.      

Opracowanie kalendarium Barbara A. Ostafin

Pierwsza w Polsce monografia o Franciszku Mireckim „Z Krakowa do La Scali” autorstwa

Pani Barbary A. Ostafin, wydana w Krakowie w 2022 roku przez Wydawnictwo I Drukarnię Towarzystwo Słowaków w Polsce, ul. św. Filipa, Kraków